مهارت نه گفتن – بخش سوم: چطور طرف مقابل به نهِ ما بله بگوید!

همان‌طور که در دو مقاله قبلی این دسته گفتیم مهارت‌های نه گفتن را به دو بخش آمادگی ذهنی و نحوه بیان «نه» تقسیم کرده‌ایم و تمام مقالات و آموزش‌های صوتی مربوط به این موضوع دریکی از این دو بخش قرار می‌گیرد. در سومین مطلب هم بحث آمادگی ذهنی را با شما همراهان گرامی ادامه می‌دهیم.

احترام به خود و دیگران

حالا که خودتان را آماده نه گفتن کرده‌اید، چالش بعدی این است که طرف مقابل را آماده کنید به نهِ شما بله بگوید. سومین مرحله از آمادگی ذهنی برای نه گفتن این است که کاری کنید تا طرف مقابل آسان‌تر «نه» شمارا بپذیرد و به شما و نیازهایتان احترام بگذارد.

این مرحله نیز اهمیت فراوانی دارد زیرا مشکل تعداد زیادی از نه‌ها این است که به‌طور خواسته یا ناخواسته دیگران را پس می‌زند. یعنی طرف مقابل فکر می‌کند که ما به شخص او نه می‌گوییم نه به رفتارش.

منظور ما از نه گفتن نباید این باشد که به‌طرف مقابل بگوییم «تو و خواسته‌هایت برای من مهم نیستید»، ولی متأسفانه گاهی دقیقاً به‌گونه‌ای رفتار می‌کنیم که این پیام را به روبرویی منتقل می‌کنیم. طرف مقابل با شنیدن یک نه که منفی و طرد کننده است، احتمال دارد گوش‌هایش را به روی پیام ما ببندد و به طرزی مخرب حمله کند و باعث شود که رابطه بین ما و خودش آسیب ببیند.

کلید این قضیه در احترام است. اگر بخواهیم تنها یک درس از ارتباطات بگیریم، تنها یک اصل را رعایت کنیم و یک مفهوم را به‌عنوان معجزه در روابط نام‌گذاری کنیم بدون شک آن درس، اصل و مفهوم «احترام» است. احترام گذاشتن به افراد به معنای توجه مثبت نشان دادن، گوش کردن به آن‌ها و در کل آن‌ها را به چشم یک انسان دیدن است. همان‌گونه که خودمان هم دوست داریم با ما رفتار شود. احترام گذاشتن سوزش نه گفتن‌ها را کم یا خنثی می‌کند و برعکس بی‌احترامی در هر حوزه‌ای خسارات فراوانی به بار می‌آورد. احترام یک نگرش مثبت است که هریک از ما می‌تواند در هر زمان که بخواهد اتخاذ کند.

اول با احترام به خودتان شروع کنید، زیرا قبل از اینکه بتوانیم به معنای واقعی کلمه به دیگران احترام بگذاریم بایستی به خودمان احترام بگذاریم و این کار یعنی توجه مثبت به خود، توجه به احساسات، منافع، خواسته‌ها و نیازهایمان.

در اینجا منظور از احترام به معنای عام آن است. منظور این نیست که فقط به دلیل رفتار خوب دیگران باید به آن‌ها احترام بگذاریم بلکه هر فردی، هر فردی به‌صرف انسان بودن شایسته احترام است. احترام نشانه قدرت است نه ضعف. همچنین فکر نکنید به این معنی است که باید همه را از صمیم قلب دوست بداریم یا بتوانیم به تک‌تک اجزای فکری و اعتقادی طرف مقابل احترام بگذاریم چون شاید نتوانیم، اما می‌توانیم به کسی که از او خیلی خوشمان نمی‌آید هم احترام بگذاریم.

وقتی به دیگری احترام می‌گذاریم، در حقیقت داریم به خودمان فرصت می‌دهیم دوباره به کسی نگاه کنیم که ترس یا خشم ما نگذاشته است به‌درستی او را ببینیم.

به‌طور خلاصه مورداحترام واقع‌شدن یعنی دیده شدن و شنیده شدن، پس لازم است تمام مواردی که درباره مهارت گوش دادن می‌دانید را رعایت کنید. مثل‌اینکه با دقت گوش کنید، سعی کنید برای درک کردن گوش دهید، نه برای رد کردن. حرف‌ها و دیدگاه‌های طرف مقابل را تأیید کنید، پرسش کنید و درمجموع بگذارید بفهمند و بدانند که برای آن‌ها ارزش و احترام قائلید.

احترام باعث می‌شود روابط بلندمدت‌تری ایجاد شود، رابطه‌ای که بر مبنای احترام دوطرفه باشد توانایی شمارا برای تأثیرگذاری در طرف مقابل به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد و مثل بانکی است که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید و در شرایط سخت می‌توانید از این سرمایه‌گذاری و روابط حسنه استفاده کنید. در ضمن احترام ارزان‌ترین امتیازی است که می‌توانید به‌طرف مقابل اهدا کنید که هزینه‌ای ندارد ولی منفعت‌های بسیار زیادی دارد و درمجموع احترام کلیدی است که دریچه قلب و روح طرف مقابل را به روی ما باز می‌کند و باز نگه خواهد داشت.

یادتان باشد در هنگام نه گفتن درواقع موضوعی را به روبرویی می‌گویید که به‌احتمال‌زیاد دوست ندارد بشنود. احترام باعث می‌شود طرف مقابل برای درک پیام شما آماده‌تر شود تا اینکه فقط آن را تکذیب و رد کند. احترام می‌تواند شدت واکنش منفی را کم کند و احتمال ایجاد واکنش دلخواه شمارا افزایش دهد. هرقدر نه ای که می‌خواهید بگویید قدرتمندتر باشد باید احترام بیشتری هم نشان بدهید.

اگر در ابتدا به‌طرف مقابل توجه کنیم، احتمال بیشتری دارد که او هم به ما توجه کند. اگر در ابتدا به او گوش بدهیم، احتمال بیشتری دارد که او هم به ما گوش بدهد. در یک‌کلام، اگر ما به دیگران و به منافعشان احترام بگذاریم، احتمال بیشتری دارد که آن‌ها هم به ما و علایقمان احترام بگذارند.