چگونه خوب صحبت کنیم
گفتگوی موثر ؛دو راز مهم برای ایجاد گفتگوی موثر
قسمت دوم مهارت های گفتگوی موثر
همان‌طور که در مقاله قبلی با عنوان «مهارت های گفتگو ؛ آماده سازی مقدمات گفتگو» گفتیم، گفتگوی موثر و خوب گفتگویی است که به سمت سکوت یا خشونت نرود و این مهارت کلیدی شما، در تمام گفتگوهاست. درواقع وقتی ما یا دیگران، امنیت را از بین ببریم، از مسیر اصلی گفتگوی موثر خارج‌شده‌ایم. حال، اگر امنیت در گفتگو نقض شد، در این شرایط باید چه کنیم؟
در این شرایط مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که:
1- به لحاظ فکری یا فیزیکی از بحث و گفتگو خارج شوید.
2- جو را ایمن کنید و
3- سپس مجدداً به صحبت بپردازید.
کارهای زیادی برای افزایش امنیت می‌توان انجام داد که در ادامه به چند مورد آن اشاره می‌کنم اما این را بدانید که صرفاً اگر این نکته را تشخیص دهید که مهم‌ترین کار شما ایجاد امنیت بیشتر است
در اکثر مواقع کاری که از روی غریزه انجام می‌دهید واقعاً مفید خواهد بود. قبل از بررسی چند راهکار ایجاد امنیت به ذکر نکته مهمی می‌پردازیم.
نکته: یاد بگیرید که دقت کنید. اولین اهرم تأثیرگذار برای بهبود مهارت گفتگو در همه ما، این است که بیشتر توجه و دقت کنیم. همان‌طور که شاید تا اینجا پی برده‌اید مهارت‌ها و اصول گفتگوی موثر اصلاً پیچیده نیستند. شاید سختی آن بیشتر به این دلیل باشد که در حین زندگی واقعی خود و روزمرگی‌مان این اصل ساده را به‌کل از یاد نبریم و در ذهنمان همراهمان باشد. در این راستا، عامل اولیه موفقیت، توجه و دقت ماست.
می‌توانیم از خود بپرسیم آیا در گفتگو هستم یا از آن خارج‌شده‌ام؟ آیا من یا طرف مقابل داریم به سمت سکوت یا خشونت می‌رویم یا نه؟ ببینید آیا دارید نقش بازی می‌کنید و یا واقعاً در گفتگو هستید؟ اگر گوش‌به‌زنگ باشیم و یاد بگیریم که کمی بیشتر دقت و توجه کنیم می‌توانیم خیلی سریع صحبت را به مسیر سالم و درست برگردانیم.
* در حقیقت مشکل اغلب ما در پردازشِ هم‌زمانِ «توجه به مضمون حرف» و «توجه به شرایط» است و اغلب آن‌قدر درگیر گفته‌های خود می‌شویم که خیلی سخت می‌شود خود را از بحث بیرون بکشیم تا ببینیم چه بر سرخودمان و دیگران می‌آید.
دو راز مهم برای ایجاد گفتگوی موثر همراه با احترام : 2 شرط اساسی برای گفتگوی موثر وجود دارد که عبارت‌اند از هدف دوجانبه و احترام متقابل. گام اول این است که ببینیم کدام‌یک از این دو در معرض خطر است:
1- هدف دوجانبه: نخستین شرط گفتگوی موثر، داشتنِ هدف دوجانبه است. یعنی دو طرف گفتگو بدانند که دنبال هدف مشترکی هستند و به سلایق و ارزش‌هایشان اهمیت داده می‌شود.
حتماً برایتان پیش‌آمده است که یکی از دوستان صمیمی‌تان، انتقاد سختی از شما کرده و حسابی حالتان را گرفته، اما شما اصلاً و ابداً تدافعی برخورد نکرده‌اید و از گفته‌اش ناراحت نشده‌اید. چرا؟ زیرا به‌قصد و نیت او اعتماد و اطمینان داشتید و به‌قول‌معروف می‌دانستید که خیر شمارا می‌خواهد و برای شما و اهدافتان، ارزش و اهمیت قائل است.
از طرف دیگر، گاهی فردی پیامی معمولی و غیر حساس به شما منتقل می‌کند، اما بسیار برآشفته می‌شوید و نه‌تنها از دست او ناراحت می‌شوید بلکه فکر می‌کنید قصد تخریب شمارا دارد. درواقع:
اغلب محتوای گفتگو نیست که باعث انحراف گفتگو و بگومگو می‌شود،
بلکه دلیل اصلی این است که دیگران فکر می‌کنند شما نیت بدی دارید.
در این حالت است که احساس امنیت نمی‌کنند و هر کلمه‌ی گفتگو، ممکن است باعث سوءتفاهم و کدورت شود. وقتی صحبت به سمت مشاجره می‌رود و یا طرف مقابل تدافعی برخورد می‌کند، نشانه نبود هدف دوجانبه است. برای مطمئن شدن کافی است از خود بپرسیم:
«آیا دیگران به نیت من اعتماد دارند؟ آیا قبول دارند که من به ارزش‌ها، اعتقادات و علایقشان اهمیت می‌دهم؟»
شاید قسمت سخت هدف دوجانبه برای گفتگو موثر اینجا باشد که درک کنیم این‌یک تکنیک و روش معجزه‌آسا نیست، بلکه باید واقعاً هدف، دوجانبه باشد. باید واقعاً به علایق، باورها و اعتقادات دیگران اهمیت دهیم. چون اگر نقش بازی کنیم طرف مقابل به‌سرعت می‌فهمد. یادتان باشد که نظرات خود را به بانک مفاهیم مشترک، تحمیل نکنید.
2– احترام متقابل: هدف دوجانبه، شرط ورود به گفتگوی موثر است اما شرط ماندن در گفتگو، رعایت احترام متقابل است، چون به‌محض اینکه افراد حس کنند به آن‌ها احترام نمی‌گذارید، امنیت از بین می‌رود و معمولاً افراد به سمت سکوت یا خشونت روی می‌آورند. و در این حالت فقط می‌خواهند از حیثیت خود دفاع کنند. پس دنبال علائمی باشید که نشان می‌دهند افراد دارند از منزلت خود دفاع می‌کنند، تا دریابید به هر دلیل، حس کرده‌اند مورد بی‌احترامی واقع‌شده‌اند. برای فهم این موضوع از خود بپرسید:
«آیا دیگران باور دارند که من به آن‌ها احترام می‌گذارم؟»
نکته مهم: گاهی ممکن است به هر دلیل نتوانیم به تک‌تک اجزای فکری طرف مقابل احترام بگذاریم. به‌واقع هم این درست است. اما در این صورت هم می‌توانیم در نگاهی بالاتر، به بنیاد انسانیت و آزادی تفکر طرف مقابل احترام بگذاریم. بهتر است به‌جای تمرکز و فکر روی نقاط تفاوت و تمایز، روی شباهت‌هایمان با دیگران تمرکز کنیم.
وقتی می‌فهمیم طرف مقابل احساس امنیت نمی‌کند باید چه کنیم؟ راهکارهای زیادی برای ایجاد و حفظ امنیت وجود دارد که در مقاله بعدی به 4 مورد از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین راهکارها می‌پردازیم.
نظر شما چیست و این مطالب در گفتگو چقدر می‌تواند موثر باشد؟ خوشحال می‌شویم با نظرات خود هم ما را یاری کنید هم در این بحث شرکت کنید. سپاس فراوان
ممنون از سایت خوبتون.